Κατάθλιψη

Τι είναι η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή της διάθεσης που επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές και θεραπεύσιμες ψυχικές ασθένειες, που εκδηλώνεται με παρατεταμένη θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος και χαμηλή ενέργεια.

Τύποι και αιτίες της κατάθλιψης

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι ενδογενής ή εξωγενής (γνωστή και ως "αντιδραστική"). Τα αίτια της ενδογενούς κατάθλιψης είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν, επειδή είναι κρυμμένα μέσα μας. Αυτός ο τύπος κατάθλιψης προκαλείται από μια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να είναι είτε έμφυτη είτε επίκτητη κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Αυτός ο τύπος κατάθλιψης αντιμετωπίζεται συνήθως με αντικαταθλιπτικά.

Η εξωγενής κατάθλιψη μπορεί να προκαλείται από υπερπροσπάθεια και παρατεταμένο στρες (για παράδειγμα, ακόμη και η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να μετατραπεί σε κατάθλιψη), δύσκολα γεγονότα της ζωής ή απο κάποιο ψυχικό τραύμα. Ωστόσο, η πορεία της κατάθλιψης τείνει να είναι παρόμοια, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο ξεκίνησε.

Η κατάθλιψη ταξινομείται επίσης ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Όταν η κατάθλιψη παραμείνει αθεράπευτη, επηρεάζεται η κατάσταση του ασθενούς και οι καταθλιπτικές του διαθέσεις γίνονται πιο σοβαρές. Τέτοιες καταστάσεις μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε πλήρη παραμέληση του ίδιου του ατόμου και των αγαπημένων του προσώπων, καθώς και σε έλλειψη ενθουσιασμού για τη ζωή.

Σημάδια και συμπτώματα της κατάθλιψης

Η χαμηλή διάθεση, η εξάντληση και η απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που κάποτε μας ευχαριστούσαν είναι τα πιο συχνά σημάδια της κατάθλιψης. Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες στον ύπνο, αλλαγές στο βάρος και την όρεξη και κάνουν σκέψεις που οδηγούν σε αυτοκατηγορίες και απόγνωση. Τα πρωινά καταθλιπτικά επεισόδια είναι συνήθως τα πιο έντονα.

Σωματικές εκδηλώσεις της κατάθλιψης

Πέρα από τη σοβαρή θλίψη, η κατάθλιψη εκδηλώνεται συχνά και με τρόπο ψυχοσωματικό. Τα ακόλουθα είναι τα πιο διαδεδομένα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης:

• αίσθημα σφιξίματος και πίεσης στο στήθος
• πόνος στα άκρα και στο σώμα
• δυσπεψία
• τικ και νευρικότητα
• τρέμουλο
• κακή ισορροπία
• υψηλή αρτηριακή πίεση και πιο γρήγορος καρδιακός ρυθμός
• εξάψεις

Διαφορά μεταξύ κατάθλιψης και κακής διάθεσης

Ακόμη και μια αρνητική διάθεση έχει επικρατήσει να αναφέρεται ως κατάθλιψη ή «θλίψη», όπως η χειμερινή ή η φθινοπωρινή κατάθλιψη, η κατάθλιψη των σχέσεων ή η μοναξιά. Τις περισσότερες φορές, όμως, πρόκειται απλώς για εφήμερες διακυμάνσεις της διάθεσης. Φυσικά, η κακή διάθεση είναι δυσάρεστη, αλλά δεν είναι κάτι που πρέπει να σας τρομάζει. Είναι μια φυσιολογική πτυχή της ψυχολογίας ενός υγιούς ατόμου.

Ωστόσο, αν παρατηρήσετε ότι η κακή διάθεση διαρκεί για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής σας, μπορεί να πρόκειται για πρώιμες ενδείξεις κατάθλιψης. Σε μια τέτοια περίπτωση, η συζήτηση με έναν θεραπευτή μπορεί να σας προσφέρει ευπρόσδεκτη ανακούφιση και να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά μια δύσκολη κατάσταση. Θα μάθετε αν η κατάθλιψή σας είναι κλινική, αν δηλαδή μπορεί να διαγνωστεί με σαφήνεια

Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω κατάθλιψη;

Η διάγνωση της κατάθλιψης γίνεται συνήθως από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, όπως κλινικούς ψυχολόγους ή ψυχιάτρους, αλλά και γενικούς γιατρούς. Ο ειδικός θα χρησιμοποιήσει ψυχολογικές εξετάσεις και ερωτηματολόγια, καθώς και συζήτηση με τον ασθενή, για να αξιολογήσει τα συμπτώματα και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Αυτή η διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντική για πιο σοβαρές μορφές κατάθλιψης.

Για λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις ή για μια πρώτη εκτίμηση, ένας θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει μέσα από συνεδρίες συμβουλευτικής και υποστήριξης.

Επιπλέον, μπορείτε να κάνετε ένα απλό και αξιόπιστο online τεστ κατάθλιψης. Το ερωτηματολόγιο PHQ-9, που αποτελείται από εννέα ερωτήσεις, χρησιμοποιείται ευρέως από επαγγελματίες για την ανίχνευση καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

Κάντε το δωρεάν τεστ για την κατάθλιψη και λάβετε μια πρώτη εκτίμηση.

Θεραπεία της κατάθλιψης

Η θεραπεία της κατάθλιψης είναι μια εξατομικευμένη διαδικασία, καθώς κάθε άτομο την βιώνει διαφορετικά και έχει διαφορετικές ανάγκες. Η επιλογή της κατάλληλης προσέγγισης εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάθλιψης και μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή (όπως αντικαταθλιπτικά), ή έναν συνδυασμό των δύο. Εάν βρίσκεστε στα αρχικά στάδια της κατάθλιψης, είναι σημαντικό να αναζητήσετε τρόπους ανακούφισης μέχρι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Ακολουθούν μερικές δοκιμασμένες πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων:

1. Τροποποιήστε την καθημερινή σας ρουτίνα και το πρόγραμμα ύπνου

Διαμορφώστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου και καθημερινών συνηθειών, ακόμα κι αν στην αρχή σας φαίνεται δύσκολο. Με τον καιρό, αυτή η σταθερότητα μπορεί να συμβάλει θετικά στη ρύθμιση των ορμονών που σχετίζονται με τη διάθεση και να μειώσει τα συμπτώματα κατάθλιψης. Υιοθετήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, αποφεύγοντας όσο γίνεται το αλκοόλ και την καφεΐνη, καθώς μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεσή σας.

2. Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με ένα κοντινό σας πρόσωπο

Η επικοινωνία με κάποιον που εμπιστεύεστε μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το αίσθημα μοναξιάς και να ξεκαθαρίσετε τις σκέψεις σας. Ένα φιλικό πρόσωπο μπορεί να σας προσφέρει στήριξη και κατανόηση, ενώ ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να σας καθοδηγήσει με εξειδικευμένες συμβουλές και να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες. Στην hedepy μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε δεκάδες επαγγελματίες που ειδικεύονται στο συγκεκριμένο θέμα ψυχικής υγείας.

3. Εντάξτε τη γυμναστική, τη χαλάρωση ή το μασάζ στην καθημερινότητά σας

Όπως το μυαλό επηρεάζει το σώμα, έτσι και το σώμα μπορεί να επηρεάσει θετικά τη διάθεσή μας. Η φροντίδα των αισθήσεών σας συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της ψυχικής έντασης που συχνά συνοδεύει την κατάθλιψη. Δοκιμάστε ήπιες μορφές άσκησης, όπως περπάτημα, γιόγκα ή διατάσεις, που βοηθούν στην απελευθέρωση ενδορφινών και βελτιώνουν τη διάθεση.

Επιπλέον, μπορείτε να αξιοποιήσετε συνεδρίες καθοδηγούμενης χαλάρωσης ή αυτογενούς εκπαίδευσης, που θα βρείτε εύκολα στο διαδίκτυο. Η αρωματοθεραπεία ή ένα χαλαρωτικό μασάζ μπορούν επίσης να προσφέρουν ανακούφιση και να ενισχύσουν την αίσθηση ευεξίας. Επιλέξτε τη δραστηριότητα που σας ταιριάζει και εντάξτε τη σταδιακά στην καθημερινότητά σας, δίνοντας στον εαυτό σας την ευκαιρία να νιώσει καλύτερα σωματικά και ψυχικά.

Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη και γιατί εμφανίζεται;

Πώς εκδηλώνεται η επιλόχειος κατάθλιψη;

Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί αμέσως μετά τη γέννηση ενός μωρού, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μετά το πέρας της περιόδου των έξι εβδομάδων. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε έγκυες γυναίκες.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μετά τον τοκετό περιλαμβάνουν:

• θλίψη
• εξάντληση
• απάθεια
• φόβο ή άγχος
• ευερεθιστότητα
• απαισιοδοξία
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• αισθήματα ενοχής
• το αίσθημα ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να φροντίσει το παιδί της
• δακρύρροια
• μίσος για το ίδιο μας το σώμα

Τι είναι η επιλόχειος ψύχωση και ποια είναι τα συμπτώματά της;

Η επιλόχειος ψύχωση είναι μια πιο σοβαρή μορφή επιλόχειας κατάθλιψης. Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται αμέσως μετά τον τοκετό ή εντός των δύο πρώτων εβδομάδων από αυτόν, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και εντός δύο μηνών από τον τοκετό.

Η επιλόχειος ψύχωση μπορεί να εκδηλωθεί ως εξής:

• απώλεια επαφής με την πραγματικότητα
• ψευδαισθήσεις ή παραληρητικές ιδέες
• αίσθημα ανημπόριας
• ευερεθιστότητα έως επιθετικότητα
• ανεξέλεγκτο άγχος
• εφιάλτες, αϋπνία
• αυτοκτονικές σκέψεις
• διατροφικές διαταραχές
• διαταραχές μνήμης

Για την επιλόχειο ψύχωση η άμεση θεραπεία είναι πολύ σημαντική, καθώς η μητέρα συχνά χάνει εντελώς την ικανότητα να φροντίζει το μωρό της. Ωστόσο, με έγκαιρη θεραπεία, συνήθως με φαρμακευτική αγωγή ή ακόμη και νοσηλεία, τα συμπτώματα της ψύχωσης αυτής συνήθως υποχωρούν γρήγορα.

Τι ακριβώς είναι η διπολική διαταραχή;

Η διπολική συναισθηματική διαταραχή είναι μια ψυχική πάθηση που εναλλάσσεται μεταξύ ευφορικών και σοβαρά καταθλιπτικών διαθέσεων. Ένα άτομο που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να είναι επιρρεπές σε αυτοτραυματισμούς ή ακόμη και σε απόπειρες αυτοκτονίας.

Η μανία μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνεται ευπρόσδεκτη ή χωρίς εκπλήξεις, αλλά ο πάσχων μπορεί να μην έχει τον απόλυτο έλεγχο της συμπεριφοράς του και πρέπει στη συνέχεια να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της.

Όταν διαπιστώνεται αυτή η διαταραχή, θα πρέπει να ζητείται η συμβουλή ενός ψυχιάτρου, ώστε να συνταγογραφείται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Η ψυχοθεραπεία χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή.

Πώς μπορώ να βοηθήσω κάποιον που έχει κατάθλιψη;

Ορισμένα άτομα που πάσχουν από καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να μην αντιλαμβάνονται ότι έχουν κατάθλιψη. Αντίθετα μπορεί να θεωρούν ότι είναι μια απλή κακή διάθεση και να περιμένουν να περάσει. Εξάλλου, κάποιοι άνθρωποι δεν θέλουν να παραδεχτούν τα προβλήματά τους ή φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια.

Αν αισθάνεστε ότι κάποιος κοντινός σας άνθρωπος έχει κατάθλιψη, προσεγγίστε το ζήτημα πολύ προσεκτικά. Κι αυτό γιατί ένα τέτοιο άτομο χρειάζεται τη μεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη και ευαισθησία. Αν είναι δυνατόν, βοηθήστε το να αναπτύξει μια καθημερινή ρουτίνα και δημιουργήστε έναν ασφαλή χώρο, όπου δεν θα φοβάται να εκφράσει τα συναισθήματά του. Συζητήστε και το θέμα της επαγγελματικής βοήθειας και προσπαθήστε να μιλήσετε γι' αυτήν με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εμφανές ότι δεν την κρίνετε, αλλά ότι τη θεωρείτε βοηθητική.

Δεχτείτε την πιθανότητα ότι η συμπεριφορά του αγαπημένου σας προσώπου μπορεί να διαφέρει από αυτή που έχετε συνηθίσει. Μην απογοητευτείτε αν κάνατε ό,τι μπορείτε για να βοηθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο, αλλά εκείνο δεν φαίνεται να το εκτιμά. Είναι πιθανό να βρίσκεται σε κατάστασή που να μην το αφήνει να εκτιμήσει τα όσα κάνετε για εκείνο και ενδεχομένως να χρειαστεί χρόνος για να συνέλθει. Μην πάψετε όμως να πιστεύετε στον εαυτό σας.

Ελέγξτε αν παρουσιάζετε συμπτώματα κατάθλιψης

Μπορείτε να τεστάρετε τον εαυτό σας με ένα γρήγορο και αξιόπιστο online τεστ για την κατάθλιψη. Το ερωτηματολόγιο κατάθλιψης PHQ-9 αποτελείται από εννέα ερωτήσεις. Χρησιμοποιείται από θεραπευτές για την ανίχνευση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης στην κλινική πρακτική.