Οικολογική Θλίψη: Όταν μας Κυριεύει το Άγχος για το Μέλλον του Πλανήτη μας

Τι είναι το οικολογικό ή περιβαλλοντικό άγχος;

Είναι η θλίψη, ο διάχυτος φόβος και η απελπισία που προέρχονται από τα σημερινά περιβαλλοντικά προβλήματα, καθώς και από το αίσθημα ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτά. Συνοδεύεται από επώδυνα συναισθήματα και μπορεί να μας κυριεύσει τόσο, ώστε να δυσκολευόμαστε να βρούμε νόημα στη ζωή.

Μπορεί να έχουμε διάφορα συναισθήματα ταυτόχρονα:

• Θλίψη για τα οικοσυστήματα που πεθαίνουν και για ένα μέλλον που δεν θα έρθει ποτέ.
• Άγχος για το πού θα οδηγήσει η περιβαλλοντική κρίση.
• Θυμό για εκείνους που, ενώ κατά τη γνώμη μας, προκάλεσαν την κλιματική κρίση, δεν το αναγνωρίζουν και δεν κάνουν τίποτα για αυτό.
• Ενοχές, επειδή δεν κάνουμε αρκετά για την αλλαγή από μόνοι μας.
• Απελπισία, επειδή γνωρίζουμε ότι μόνοι μας δεν μπορούμε να αντιστρέψουμε την κλιματική κρίση.
• Απώλεια σκοπού, καθώς δεν βλέπουμε γιατί να προσπαθούμε, όταν σύντομα θα παλεύουμε για την ίδια τη ζωή μας.

Οι μισοί νέοι έχουν άγχος για το κλίμα

Μήπως νιώθετε κάπως έτσι; Σίγουρα δεν είστε οι μόνοι. Η νέα γενιά είναι αυτή που επηρεάζεται περισσότερο από την κλιματική κρίση. Της ανατέθηκε να λύσει ένα πρόβλημα που δεν προκάλεσε η ίδια. Ίσως νιώθετε κι εσείς το ίδιο. Βλέπετε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα για την κατάσταση και σας πιάνει απελπισία.

Σύμφωνα με μια έρευνα μεταξύ 10.000 νέων ηλικίας 16-25 ετών από διάφορα μέρη του κόσμου, το 59% από αυτούς βιώνει έντονο άγχος για την κλιματική αλλαγή.

Σε χώρες όπου οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές, λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, που ανήκουν στο λεγόμενο μεσογειακό hot spot, ο αντίκτυπος στην ψυχική υγεία μπορεί να είναι ακόμη ισχυρότερος.

Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) θεωρεί μάλιστα την κλιματική αλλαγή ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ψυχική υγεία στον 21ο αιώνα. Πραγματικά δεν είστε μόνοι σας σε όλο αυτό. Και αυτή μπορεί να είναι η ελπίδα για αλλαγή.

Ο φόβος για το μέλλον που χωρίζει και ενώνει

Τα τελευταία χρόνια ακούμε για την κλιματική κρίση όλο και περισσότερο. Αλλά τα έντονα συναισθήματα που κάποιοι από εμάς μπορεί να νιώθουν συχνά παρεξηγούνται. Μπορεί να μας χαρακτηρίσουν υπερβολικά ευαίσθητους, συναισθηματικά ασταθείς ή απλά υπερβολικούς.

Κι έτσι αρχίζουμε να απομονωνόμαστε. Δεν μιλάμε για το άγχος μας και αποσυνδεόμαστε από τα δύσκολα συναισθήματά μας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η οικοψυχολόγος Leslie Davenport αναφέρεται στην περιβαλλοντική θλίψη και ως παραμελημένη θλίψη. Η θλίψη όμως είναι σημαντική. Τα καταπιεσμένα συναισθήματα δεν υποχωρούν από μόνα τους, αλλά τείνουν να συσσωρεύονται μέσα μας.

Από την άλλη, αυτό έχει οδηγήσει σε διάφορες πρωτοβουλίες για το περιβάλλον. Όπως το Fridays For Future που ξεκίνησε από την Greta Thurnberg το 2018. Στην Ελλάδα υπάρχουν επίσης αρκετοί φορείς, σύλλογοι και ομάδες που στηρίζουν περιβαλλοντικές δράσεις, όπως το ελληνικό Fridays For Future, η WWF, o ΑΡΧΕΛΩΝ, ή η Καλλιστώ, στις οποίες μπορούμε να συμμετάσχουμε ως εθελοντές.

Πώς αντιμετωπίζεται το κλιματικό άγχος

Το δύσκολο με το άγχος για το κλίμα είναι ότι στην πραγματικότητα δεν είναι παράλογο. Υπάρχουν όντως λόγοι για να ανησυχούμε σχετικά με το μέλλον. Από την άλλη,j όμως, δεν έχουμε τόση δύναμη για να αναστρέψουμε την όλη κατάσταση από μόνοι μας. Αυτό το κάνει ακόμη πιο περίπλοκο. Το καταλαβαίνουμε απόλυτα.

Τι μπορούμε να κάνουμε τότε; Ακολουθούν μερικές συμβουλές από τους ειδικούς μας σε θέματα ψυχικής υγείας:

• Αποφύγετε την υπερφόρτωση από πληροφορίες – όσο βλέπουμε ειδήσεις και διαβάζουμε νέα σχετικά με την κλιματική κρίση, τόσο πιο πολύ αυξάνεται το άγχος μας. Υπάρχει επίσης πολλή παραπληροφόρηση, οπότε θα πρέπει να είστε προσεκτικοί όσον αφορά τις πηγές των πληροφοριών σας.
• Παρατηρήστε τις θετικές αλλαγές – τα μέσα ενημέρωσης μιλούν πάντα κυρίως για τα αρνητικά. Υπάρχουν, όμως, και πολλές θετικές αλλαγές στον κόσμο. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να τις παρατηρήσετε.
• Εμπλακείτε – υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος. Εκεί θα συναντήσετε ομοϊδεάτες και θα μπορέσετε να κάνετε κάτι που θα έχει αντίκτυπο. Θα βρείτε περισσότερο νόημα στη ζωή και το αίσθημα της απελπισίας δεν θα είναι τόσο έντονο.
• Ζήστε πιο βιώσιμα – η αλλαγή ξεκινά από τον καθένα μας και με το παράδειγμά σας μπορείτε να επηρεάσετε τους ανθρώπους γύρω σας. Αλλά να θυμάστε, δεν χρειάζεται να κάνετε πάντα το 100% σε όλα.
• Φροντίστε την ψυχική σας υγεία – ο διαλογισμός, η γιόγκα, η ενσυνειδητότητα, οι ασκήσεις αναπνοής, ο χρόνος στη φύση ή η τήρηση ημερολογίου ευγνωμοσύνης μπορούν να βοηθήσουν στο άγχος.

Τολμήστε να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Κανένα πρόβλημα δεν είναι τόσο μικρό ώστε να πρέπει να το αντιμετωπίσετε μόνοι σας. Το άγχος δεν είναι κάτι που συνήθως υποχωρεί από μόνο του, ενώ με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αϋπνία ή κατάθλιψη. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας δείξει τρόπους να επεξεργαστείτε τα δύσκολα συναισθήματα που σας βαραίνουν.

Στην Hedepy μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε δεκάδες πιστοποιημένους και άρτια καταρτισμένους ψυχολόγους και να κάνετε τη συνεδρία σας από οπουδήποτε. Δείτε πώς λειτουργεί.

Τι μπορείτε να κάνετε ως γονιός

Το κλειδί είναι να μην υποβαθμίζουμε τα συναισθήματα των παιδιών και των εφήβων. Οι φόβοι τους για το μέλλον είναι βάσιμοι, ακόμη κι αν σε μας φαίνονται υπερβολικοί. Τι μπορείτε να κάνετε για τα παιδιά σας:

• Ακούστε τα και δείξτε κατανόηση – μιλήστε μαζί τους ανοιχτά για όσα νιώθουν χωρίς να υποτιμάτε το συναίσθημά τους.
• Ενημερωθείτε μαζί – ψάξτε μαζί πληροφορίες για δράσεις που υπάρχουν ήδη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κατάστασης. Βρείτε θετικά παραδείγματα και ιστορίες. Αυτό μπορεί να τα βοηθήσει στο να μη νιώθουν τόσο αβοήθητα.
• Κάντε κάτι καλό για τη φύση μαζί – μπορείτε να καθαρίσετε μια παραλία, να φυτέψετε ένα δέντρο ή να θέσετε μικρότερους, εφικτούς στόχους για να κάνετε το νοικοκυριό σας πιο βιώσιμο.
• Ενθαρρύνετε την έκφραση των συναισθημάτων – οι καλλιτεχνικές και γραπτές μορφές αυτοέκφρασης βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων.
• Ενθαρρύνετε υγιείς συνήθειες – αρκετό ύπνο, άσκηση, υγιεινή διατροφή, χρόνο στη φύση, συνήθειες δηλαδή που βοηθούν στην ανακούφιση από το στρες.

Εάν αισθάνεστε ότι το παιδί σας χρειάζεται πιο εντατική βοήθεια, στην Hedepy μπορείτε να κλείσετε και συνεδρίες για ψυχοθεραπεία εφήβων. Οι πιστοποιημένοι ψυχοθεραπευτές μας γνωρίζουν πώς να εργαστούν με τα παιδιά για να τα βοηθήσουν να ξεπεράσουν αυτά τα δύσκολα συναισθήματα.

Εδώ θα βρείτε όλους τους θεραπευτές μας που ειδικεύονται στη ψυχοθεραπεία εφήβων. Με μερικά κλικ μπορείτε να κλείσετε μία online συνεδρία μαζί τους.