Νιώθετ ότι βιώνεις τον κόσμο πιο έντονα από τους άλλους; Ίσως μια συγκινητική σκηνή σε μια ταινία να σας καταβάλλει εύκολα ή ένα ξέφρενο πάρτι με δυνατή μουσική και πολύ κόσμο να σας εξαντλεί πιο γρήγορα απ’ ό,τι τους γύρω σας. Συνδέεστε βαθιά με την τέχνη, νιώθετε έντονα τα συναισθήματα των άλλων και οι επιφανειακές συζητήσεις απλώς δεν σας αγγίζουν;
Αν κουνάτε το κεφάλι καταφατικά, ίσως είστε Άτομο Υψηλής Ευαισθησίας. Θα σας δείξουμε πώς να συνεργαστείτε με την υψηλή ευαισθησία σας και πώς να αγκαλιάσετε τη μεγάλη δύναμη που κρύβει μέσα της.
Η υψηλή ευαισθησία δεν είναι διαταραχή, ούτε ασθένεια. Είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς σας, που προκύπτει από ένα πιο ευαίσθητο νευρικό σύστημα. Μην ανησυχείτε, δεν υπάρχει τίποτα αφύσικο σε αυτό που νιώθετε, και σίγουρα δεν είστε οι μόνοι-ες. Απλώς ανήκετε σε μια ευαίσθητη ομάδα ανθρώπων που αντιλαμβάνεται τον κόσμο πιο βαθιά, πιο σύνθετα και αυτό είναι εντάξει.
Περίπου το 20% των ανθρώπων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι, δηλαδή ένα στα πέντε άτομα που συναντάτε στον δρόμο. Ακόμα και τα ζώα, σε όλα τα είδη, παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά. Με άλλα λόγια, η υψηλή ευαισθησία δεν είναι κάτι σπάνιο ή «παράξενο».
Πώς εκδηλώνεται, λοιπόν, η υψηλή ευαισθησία; Η ερευνήτρια ψυχολόγος Elaine Aron έχει εντοπίσει τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά της υπερευαισθησίας στις μελέτες της:
Ίσως υποψιάζεστε ήδη ότι ανήκετε στα άτομα υψηλής ευαισθησίας, αλλά ας το επιβεβαιώσουμε με ένα σύντομο τεστ.
Πρόκειται για ένα τυποποιημένο τεστ, που θα σας δείξει αν ανήκετε στα άτομα υψηλής ευαισθησίας (HSP). Αποτελείται από 18 απλές ερωτήσεις. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να τις απαντήσετε με ειλικρίνεια. Θα σας πάρει μόνο λίγα λεπτά.
Η υψηλή ευαισθησία είναι απλώς ένας διαφορετικός τρόπος λειτουργίας του νευρικού σας συστήματος. Δείτε το σαν μια εξελικτική στρατηγική επιβίωσης. Παρατηρείται πριν δράσετε. Αντιλαμβάνεστε τις καταστάσεις σε βάθος. Βλέπετε περισσότερα από τους άλλους.
Η ευαισθησία δεν μπορεί να είναι ποτέ “υπερβολική”. Αν κάποιος σας αποκαλέσει «υπερβολικά ευαίσθητο» ή “κλαψιάρη”, αυτό αντικατοπτρίζει τον άνθρωπο που το εκφράζει, όχι εσάς. Συχνά, είναι τα δικά του ζητήματα που καθρεφτίζονται πάνω σας. Ή, όπως λέει ο Τσέχος ψυχίατρος Radkin Honzák: “Η σύγκρουση με έναν ανόητο είναι πάντα μία πρόκληση”.
“Συμπεριφέρσου σαν άντρας”, “Οι άντρες πρέπει να είναι σκληροί και δυνατοί”. Οι άντρες μεγαλώνουν με την πίεση να είναι συνεχώς δυνατοί, χωρίς να τους επιτρέπεται να είναι ευαίσθητοι, ακόμη κι αν πολλές γυναίκες επιθυμούν περισσότερη συναισθηματική σύνδεση μαζί τους.
Η υψηλή ευαισθησία εμφανίζεται στους άνδρες το ίδιο συχνά όσο και στις γυναίκες – όμως οι άντρες σπάνια το παραδέχονται. Συχνά, ούτε καν στον ίδιο τους τον εαυτό, όπως ακριβώς και οι γυναίκες που έχουν περισσότερη “αρσενική” ενέργεια και λειτουργούν με τη νοοτροπία του “πρέπει να τα κάνω όλα μόνη μου”.
Όταν τα συναισθήματα καταπιέζονται και “θάβονται” βαθιά μέσα μας, αρχίζουν συχνά να εκδηλώνονται ως ψυχοσωματικά, – μέσα από ασθένειες, πεπτικά προβλήματα, έντονη κόπωση, συναισθηματικό μούδιασμα ή, αντίθετα, ανεξέλεγκτες συναισθηματικές εκρήξεις. Η ενσυναίσθηση και η ευαισθησία είναι στην πραγματικότητα υπέροχα και ελκυστικά χαρακτηριστικά. Μην αφήσετε κανέναν να σας πείσει για το αντίθετο.
Ξέρουμε πόσο δύσκολο μπορεί να είναι όταν κατακλύζεστε από ερεθίσματα. Οι καθημερινές υποχρεώσεις μπορεί να σας φαίνονται πιο βαριές ή πιο δύσκολες σε σχέση με άλλους, όμως οι γύρω σας σπάνια το αντιλαμβάνονται ή το κατανοούν. Η συνεχής πίεση του να είστε αποδοτικοί και παραγωγικοί σάς αφήνει ελάχιστο χώρο να πάρετε μια ανάσα.
Είναι φυσιολογικό να αναρωτιέστε πώς θα μπορούσατε να “ξεφορτωθείτε” αυτή την ευαισθησία. Αντί γι’ αυτό, είναι καλύτερο να αναρωτηθείτε: πώς μπορώ να την κάνω να λειτουργήσει υπέρ μου; Δεν πρόκειται να την εξαφανίσετε, καθώς είναι μέρος του ποιοι είστε. Εξάλλου, δεν συνοδεύεται μόνο από δυσκολίες. Αντιθέτως, φέρνει μαζί της και πολλά όμορφα, πολύτιμα στοιχεία:
Μήπως ξυπνήσαμε μέσα σας λίγη παραπάνω αγάπη για τον εαυτό σας; Αν εξακολουθείτε να δυσκολεύεστε με αυτό, διαβάστε το άρθρο μας για το πώς να αγαπήσετε πραγματικά τον εαυτό σας. Ήρθε η στιγμή να στρέψετε όλη αυτή την αγάπη που δίνετε στους άλλους προς τον εαυτό σας.
Η υψηλή ευαισθησία δεν χρειάζεται να είναι βάρος. Αν γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας και μάθετε να συνεργάζεστε με την ευαισθησία σας μπορείτε να τη μετατρέψετε σε πλεονέκτημα. Οι ψυχοθεραπευτές μας προτείνουν τα εξής βήματα:
Αντί να λέτε «Είμαι υπερβολικά ευαίσθητος/η», δοκιμάστε να πείτε: «Αντιλαμβάνομαι περισσότερα απ’ ό,τι οι γύρω μου, επειδή το νευρικό μου σύστημα είναι πιο ευαίσθητο. Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό – αντίθετα, μπορώ να το αξιοποιήσω προς όφελός μου και να το απολαύσω.»
Η αυτοαγάπη και ο σεβασμός προς τον εαυτό μας διδάσκονται. Και όταν αρχίσετε να τα καλλιεργείτε, δεν θα βλέπετε πια την ευαισθησία σας ως κάτι αρνητικό, αλλά ως έδαφος για προσωπική ανάπτυξη. Διαβάστε εδώ τον πρακτικό οδηγό μας για το πώς να αγαπήσετε πραγματικά τον εαυτό σας:
Ξέρετε να δίνεστε στους άλλους – θα θέλατε να χωριστείτε στα δύο για να τους ικανοποιήσετε όλους. Και αυτό είναι κάτι πανέμορφο… μέχρι τη στιγμή που αρχίζει να σας πληγώνει. Το να θέτετε όρια δεν σημαίνει ότι θα γίνετε κακός άνθρωπος. Μπορείτε να παραμείνετε ευγενικοί, συμπονετικοί, δοτικοί – αλλά ταυτόχρονα να φροντίζετε και τον εαυτό σας. ΑΥΤΟΣ είναι ο αληθινός δρόμος προς την ευτυχία. Αν δυσκολεύεστε, διαβάστε το άρθρο μας για το people-pleasing:
Παρατηρήστε ποιες καταστάσεις λειτουργούν ως εκλυτικοί παράγοντες για εσάς, ως εναύσματα δηλαδή που σας κάνουν να νιώθετε ότι κατακλύζεστε. Είναι ο πολύς κόσμος; Τα θορυβώδη μέρη; Ένα θρίλερ; Ή ίσως τα τοξικά σχόλια κάτω από μια ανάρτηση στο Facebook; Για χάρη της ψυχικής σας υγείας, έχετε κάθε δικαίωμα να περιορίσετε αυτές τις καταστάσεις. Οτιδήποτε σας εξαντλεί τόσο, που νιώθετε πως χρειάζεστε είτε ξεκούραση είτε καφεΐνη για να συνεχίσετε, είναι πιθανό να αποτελεί εκλυτικό παράγοντα για εσάς.
Το σώμα σας σας μιλάει διαρκώς. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μάθετε να το παρατηρείτε και να το ακούτε. Όταν νιώθετε πείνα, δίψα, κόπωση, πόνο, αντίσταση ή οποιοδήποτε άλλο σωματικό σύμπτωμα, δώστε του αυτό που σας ζητάει, αν είναι εφικτό. Όταν, για παράδειγμα, νιώσω πείνα, είναι ώρα να φάω έστω κάτι μικρό. Όταν καταλαβαίνω ότι με τριγυρίζει μια αδιαθεσία, είναι σήμα να κατεβάσω ταχύτητα και να κάνω ένα διάλειμμα. Το σώμα σας επικοινωνεί συνεχώς τις ανάγκες του. Δώστε του αυτό που ζητάει και μην το πιέζετε περισσότερο.
Προσπαθήστε να προγραμματίζετε συνειδητά λίγες στιγμές ηρεμίας κάθε μέρα – μόνοι σας, με ακουστικά ή μέσα στη φύση. Κλείστε τα μάτια σας και αφήστε την ενέργειά σας να ανανεωθεί. Το νευρικό σας σύστημα θα ηρεμήσει και θα νιώσετε ανακούφιση.
Όταν όλα γίνονται υπερβολικά, δοκιμάστε τις εξής μεθόδους: Εστιάστε σε βαθιές, αργές αναπνοές στην κοιλιά σας. Γειωθείτε – στηριχτείτε σε έναν τοίχο ή ακουμπήστε τις παλάμες σας στο έδαφος. Σηκωθείτε όρθιοι και παρατηρήστε το έδαφος κάτω από τα πόδια σας, νιώστε τι αγγίζουν τα πέλματά σας. Εστιάστε σε ό,τι ακούτε γύρω σας, σε ό,τι αισθάνεστε, σε ό,τι βλέπετε και απαριθμήστε τα δυνατά. Μπορείτε επίσης να εξερευνήσετε τεχνικές διαλογισμού.
Το πιο υγιές περιβάλλον είναι εκείνο στο οποίο δεν χρειάζεται να αμύνεστε, να εξηγείτε τις επιλογές σας ή να προσαρμόζεστε. Ακόμα κι ένα μόνο άτομο που σας στηρίζει και σας αγαπά ακριβώς όπως είστε, είναι πολύ σημαντικό.
Έχετε μια τέτοια σχέση στη ζωή σας; Αν ναι, απολαύστε την πλήρως και επιτρέψτε στον εαυτό σας να αντλεί ενέργεια από αυτήν. Αποτελεί το μεγαλύτερο δώρο. Προσπαθήστε να απομακρύνετε σταδιακά από τη ζωή σας ανθρώπους που σας εξαντλούν και δεν σας προσφέρουν τίποτα. Κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό, αλλά αν είναι κάντε αυτή τη χάρη στον εαυτό σας: σταματήστε να πηγαίνετε για καφέ με εκείνη τη φίλη που βλέπετε μόνο και μόνο επειδή σας έστειλε μήνυμα και νιώθετε άσχημα να πείτε όχι.
Δεν χρειάζεται να το περνάτε μόνοι σας. Η θεραπεία δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αλλά ένας ασφαλής χώρος όπου μπορείτε να κατανοήσετε καλύτερα τις σκέψεις σας, να ανακαλύψετε νέες, ουσιαστικές συνδέσεις με τους γύρω σας και να συνεργαστείτε με τον θεραπευτή σας για να αρχίσετε να χτίζετε μια πιο ήρεμη ζωή. Διαλέξτε τον θεραπευτή που σας ταιριάζει περισσότερο:
Ως συναισθηματικά ευαίσθητο άτομο, βιώνετε τις σχέσεις με ένταση. Μπορεί να ερωτεύεστε εύκολα, νιώθοντας βαθιά αγάπη και σύνδεση. Όμως αυτό μπορεί να αποτελεί και μια πρόκληση, ειδικά αν ο σύντροφός σας δεν είναι το ίδιο ευαίσθητος. Οι συγκρούσεις σας επηρεάζουν βαθιά και έχετε ανάγκη από καθησυχασμό και από το αίσθημα ασφάλειας.
Αν θέλετε να μάθετε πώς να χτίσετε μια υγιή σχέση, διαβάστε τους 5 κανόνες για μια επιτυχημένη σχέση σύμφωνα με τους ψυχολόγους:
Ένα περιβάλλον εργασίας με γρήγορους ρυθμούς και χάος μπορεί πραγματικά να σας αποσυντονίσει. Για έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο άνθρωπο, μια τέτοια δουλειά μπορεί να μοιάζει με κόλαση επί γης. Φυσικά, δεν υπάρχει καμία δουλειά στην οποία δεν θα νιώθετε ποτέ πίεση ή υπερφόρτωση, όμως υπάρχουν πολλές επιλογές που τουλάχιστον πλησιάζουν αυτό που χρειάζεστε. Μήπως κάτι από τα παρακάτω σας τραβάει το ενδιαφέρον;
Γενικά, η ιδανική καριέρα για εσάς είναι εκείνη όπου μπορείτε να αξιοποιήσετε την ενσυναίσθηση και τη δημιουργικότητά σας, χωρίς να κατακλύζεστε συνεχώς από αγχωτικές, χαοτικές καταστάσεις ή ένα συγκρουσιακό περιβάλλον. Χρειάζεστε μια δουλειά που να σας γεμίζει και να σας εμπνέει, όχι μια δουλειά που σας εξαντλεί και σας αποστραγγίζει.
Στην ψυχοθεραπεία, δεν υπάρχουν “μικρά” ή “ασήμαντα” θέματα. Μπορεί να ζείτε με την υπερευαισθησία σας τόσο καιρό, που να νομίζετε πως δεν αξίζει καν να τη φέρετε στη συζήτηση με τον θεραπευτή σας. Αυτό όμως δεν ισχύει. Ένας θεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε συνδέσεις που ίσως δεν είχατε παρατηρήσει πριν και να σας καθοδηγήσει να χτίσετε μια πιο ήρεμη και χαρούμενη ζωή, σε αρμονία με την ευαισθησία σας.
Στην Hedepy, μέσα από δεκάδες καταρτισμένους ψυχοθεραπευτές και ψυχοθεραπεύτριες, θα βρείτε σίγουρα εκείνον ή εκείνη που σας ταιριάζει. Για να σας βοηθήσουμε, έχουμε δημιουργήσει ένα σύντομο ερωτηματολόγιο 5 λεπτών, με βάση το οποίο σας προτείνουμε τον καταλληλότερο θεραπευτή για τις ανάγκες σας. Η πρώτη σας συνεδρία μπορεί να γίνει σε λίγες μόνο μέρες.