Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή: Πώς Μπορώ να Αισθάνομαι Καλά Ακόμα και τον Χειμώνα;

Μάθετε τι μπορείτε να κάνετε για την ψυχική σας υγεία.

Τι είναι η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή;

Είναι απολύτως φυσιολογικό να χάνουμε τον ενθουσιασμό και την ενέργειά μας μετά το καλοκαίρι. Μετά τις διακοπές, ξαναμπαίνουμε στην καθημερινή ροή των πραγμάτων και οι περισσότεροι από εμάς είμαστε πιο πολυάσχολοι κατά το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου. Σχεδόν όλοι βιώνουμε κάποιο βαθμό απογοήτευσης. Κάποιοι, όμως, το βιώνουν πιο έντονα από άλλους και η κακή διάθεσή τους δεν υποχωρεί μέχρι να ανέβουν και πάλι οι θερμοκρασίες.

Μαζί με τα φθινοπωρινά φύλλα έρχεται και η αϋπνία, οι έντονες και απότομες εναλλαγές στη διάθεση, η πτώση της ενέργειας στο ελάχιστο, η υπερφαγία, η έλλειψη ενδιαφέροντος για οικειότητα και, κάποιες φορές, η εξασθένιση του ανοσοποιητικού μας. Αυτό ακριβώς είναι η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή (ΕΣΔ), που εμφανίζεται την ίδια περίοδο κάθε χρόνο.

Αυτή η μορφή κατάθλιψης συνήθως εμφανίζεται το φθινόπωρο ή τον χειμώνα και δεν υποχωρεί μέχρι την άνοιξη. Είναι σαν το σώμα και το μυαλό μας να βρίσκονται σε χειμερία νάρκη, από την οποία δεν μπορούν να ξυπνήσουν.

Η εποχική συναισθηματική διαταραχή είναι μια συναισθηματική διαταραχή, που συνήθως αντιμετωπίζουν άτομα ηλικίας μεταξύ 20 και 40 ετών, αλλά μερικές φορές και τα παιδιά. Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από τη διαταραχή αυτή.

Σε τι διαφέρει από τη φθινοπωρινή κατάθλιψη;

Η εποχική συναισθηματική διαταραχή είναι μια μορφή κατάθλιψης. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι εμφανίζεται επαναλαμβανόμενα ορισμένες περιόδους του έτους, συχνότερα το φθινόπωρο ή τον χειμώνα. Στην φθινοπωρινή κατάθλιψη ο ερχομός του φθινοπώρου σχετίζεται με μια κακή διάθεση που δεν μπορούμε να φτιάξουμε με μια καλή ταινία και ένα ζεστό ρόφημα. Επομένως, η φθινοπωρινή κατάθλιψη μπορεί να θεωρηθεί ως ανεπίσημη ονομασία της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής.

Ωστόσο, μερικές φορές μπερδεύουμε τη φθινοπωρινή κατάθλιψη με την «κανονική» κατάθλιψη, η οποία δεν εξαρτάται από την εποχή του χρόνου. Η κατάθλιψη προκαλείται από διάφορους παράγοντες και ο ερχομός του φθινοπώρου απλώς επιβαρύνει την ήδη κακή ψυχική υγεία του ατόμου. Η ΕΣΔ, από την άλλη, εμφανίζεται επαναλαμβανόμενα κάθε χρόνο.

Συμπτώματα της Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής

Ας δούμε αν η ΕΣΔ είναι ο λόγος για τον οποίο αισθάνεστε άσχημα. Βιώνετε αυτά τα συναισθήματα την ίδια περίοδο κάθε χρόνο;

• Θέλετε να κοιμάστε συνεχώς ή δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε καλά.
• Είστε πάντα κουρασμένοι και αυτό σας δυσκολεύει με τις καθημερινές σας δουλειές.
• Η όρεξή σας έχει αλλάξει και προτιμάτε να τρώτε συνεχώς γλυκά και τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες.
• Παίρνετε βάρος.
• Νιώθετε κατάθλιψη και απελπισία.
• Είστε ευερέθιστοι.
• Αποφεύγετε ανθρώπους ή δραστηριότητες που σας έκαναν χαρούμενους.
• Νιώθετε ένταση και στρες.
• Έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας για σεξουαλικές και γενικότερα για σωματικές επαφές.

Ακόμη, όμως, και αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε αυτά τα συμπτώματα, μην βγάλετε κάποιο βιαστικό συμπέρασμα από μόνοι σας. Η εποχική συναισθηματική διαταραχή είναι μια σοβαρή μορφή κατάθλιψης που πρέπει να διαγνωσθεί από γιατρό. Πάρτε αυτά τα συμπτώματα ως ένδειξη ότι πρέπει να δώσετε στον εαυτό σας την προσοχή και τη φροντίδα που του αξίζει.

Η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή έχει λογικές αιτίες

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η κύρια της αιτία είναι η έλλειψη του φυσικού φωτός του ηλίου και τα σχετικά δεδομένα το επιβεβαιώνουν. Όσο πιο βόρεια ζει κάποιος, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να υποφέρει από εποχική συναισθηματική διαταραχή.

Όταν δεν λαμβάνουμε αρκετό φυσικό φως, στο σώμα μας συμβαίνουν οι ακόλουθες αλλαγές:

• Τα επίπεδα της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης πέφτουν. Οι ορμόνες αυτές είναι υπεύθυνες για τη θετική μας διάθεση.
• Ο βιορυθμός μας διαταράσσεται. Οι μέρες είναι πολύ μικρότερες και αυτό αυξάνει την παραγωγή της ορμόνης του ύπνου, της μελατονίνης. Είμαστε πιο κουρασμένοι και ο ύπνος μας δεν είναι τόσο καλός.

Τι μπορείτε να κάνετε το φθινόπωρο για την ψυχική σας ευεξία;

Είτε πρόκειται για μια μεταβατική φθινοπωρινή διάθεση είτε για εποχική συναισθηματική διαταραχή, υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας να νιώσει αμέσως καλύτερα. Η καταθλιπτική διάθεση του φθινοπώρου συνδέεται με τη μικρότερη διάρκεια της ημέρας και την έλλειψη ηλιοφάνειας, γι’ αυτό προσπαθήστε να εκτίθεστε στο φως της ημέρας όσο το δυνατόν περισσότερο:

• Περπατήστε περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν μπορείτε, πηγαίνετε μια βόλτα όσο κάνετε το μεσημεριανό σας διάλειμμα.
• Σκεφτείτε πώς μπορείτε να αφήσετε περισσότερο φως της ημέρας να μπαίνει στον χώρο όπου εργάζεστε. Αλλάξτε θέση στο γραφείο σας και ανοίξτε τις κουρτίνες.
• Προσπαθήστε να αφήνετε περισσότερο φως να μπαίνει στο σπίτι σας. Κόψτε τα κλαδιά των δέντρων που βρίσκονται ακριβώς μπροστά από το παράθυρό σας.
• Αντικαταστήστε τις λάμπες στο σπίτι σας με λάμπες πλήρους φάσματος, το φως των οποίων μιμείται το φως της ημέρας.
• Προγραμματίστε ολιγοήμερες διακοπές σε κάποιο μέρος με περισσότερο ήλιο.

Βρείτε κάτι ευχάριστο να κάνετε για να μην παρασύρεστε σε αρνητικές σκέψεις. Τι θα λέγατε να διακοσμήσετε το σπίτι σας στο πνεύμα του φθινοπώρου, να βάλετε ένα ζεστό ρόφημα, όπως ένα chai latte στην απογευματινή σας ρουτίνα, ή να ανακαλύψετε νέα χόμπι, τα οποία ταιριάζουν απόλυτα στο φθινόπωρο, όπως η ζωγραφική, το κροσέ ή οι ξένες γλώσσες;

Η  κίνηση, ο διαλογισμός, η εξάσκηση ενσυνειδητότητας ή ακόμη και η καταγραφή των σκέψεων, των συναισθημάτων και των εμπειριών σας (journaling) μπορούν να βοηθήσουν.

Πώς αντιμετωπίζεται η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή;

Όταν γίνει διάγνωση της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής, τις περισσότερες φορές ο γιατρός συστήνει τη φωτοθεραπεία ως μορφή θεραπείας. Η θεραπεία αυτή είναι αποτελεσματική μετά από λίγες μόνο ημέρες, ενώ μέσα σε δύο εβδομάδες υπάρχει μεγάλη βελτίωση. Επιπλέον, η φωτοθεραπεία μπορεί να γίνει άνετα από το σπίτι με τη χρήση μιας ειδικής λάμπας, η οποία εκπέμπει φως πλήρους φάσματος, παρόμοιο με το φως του ηλίου. Κάθε πρωί θα πρέπει να εκθέτετε τον εαυτό σας στο τεχνητό φως της λάμπας.

Μπορείτε να αγοράσετε μια λάμπα από το διαδίκτυο και να μελετήσετε μόνοι σας τη φωτοθεραπεία. Αν, όμως, η φθινοπωρινή κατάθλιψη σας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, σίγουρα δεν πρέπει να αναβάλλετε την επίσκεψη σε έναν ειδικό.

Για πολύ σοβαρές μορφές κατάθλιψης, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι μια επιλογή. Και όπως σε όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να προσφέρει μεγάλη ανακούφιση.

Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσω βοήθεια;

Εάν δεν αισθάνεστε καλά, τότε κάθε στιγμή είναι η κατάλληλη και ιδανικά το συντομότερο δυνατό. Μην περιμένετε να έρθει η στιγμή όπου δεν πάει άλλο. Η επαγγελματική βοήθεια είναι κατάλληλη για όλους, είτε αντιμετωπίζετε μεγάλο είτε μικρό πρόβλημα. Η (ψυχο)θεραπεία είναι επίσης ένα εξαιρετικό μέσο πρόληψης. Δεν χρειάζεται να έχετε μεγάλο πρόβλημα για να ζητήσετε βοήθεια. Αρκεί να αισθάνεστε άσχημα και να θέλετε να το αλλάξετε.

Οι θεραπευόμενοί μας συχνά μετανιώνουν που δεν ήρθαν σε εμάς νωρίτερα. Επιπλέον, με την Hedepy μπορείτε να έχετε την πρώτη σας θεραπευτική συνεδρία μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Θα συζητήσετε με τον ψυχοθεραπευτή σας ότι σας απασχολεί και θα μάθετε περισσότερα για τη δική σας διάθεση. Εάν είναι απαραίτητο, ο θεραπευτής θα σας προτείνει κάποια άλλη μορφή θεραπείας.

Επιλέξτε από πάνω από 50 πιστοποιημένους θεραπευτές. Με βάση το εξατομικευμένο ερωτηματολόγιό μας, θα σας προτείνουμε τον κατάλληλο για εσας.