Θεωρία Δεσμού: Τεστ τύπων προσκόλλησης και πώς να δουλέψετε με τον δικό σας τύπο

Σύμφωνα με τη θεωρία του δεσμού, κάτι τέτοιο πράγματι ισχύει. Σε αυτό το άρθρο, δεν θα σας την παρουσιάσουμε απλώς, αλλά θα σας βοηθήσουμε επίσης να ανακαλύψετε τον δικό σας τύπο προσκόλλησης μέσω του τεστ μας.

Έτσι θα μπορέσετε να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας και θα μάθετε πώς μπορείτε να βελτιώσετε τις σχέσεις σας ώστε να γίνουν πιο ήρεμες και πιο υγιείς. Οι ψυχοθεραπευτές μας έχουν πολλές χρήσιμες συμβουλές για εσάς.

Τι είναι η θεωρία του δεσμού και πώς μπορεί να σας βοηθήσει;

Δημιουργός της Θεωρίας του Δεσμού είναι ο ψυχαναλυτής John Bowlby και αργότερα την μετεξέλιξε η ψυχολόγος Mary Ainsworth. Η θεωρία αυτή εξηγεί ότι ο τρόπος που μάθαμε να συνδεόμαστε με τους γονείς ή τους φροντιστές μας ως παιδιά επηρεάζει το πώς σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους και στις ενήλικες σχέσεις μας.

Ο καθένας μας κουβαλάει διαφορετικές εμπειρίες από την παιδική του ηλικία.
Όταν είμαστε μικροί, ανακαλύπτουμε τον κόσμο. Είμαστε απίστευτα δεκτικοί και ευάλωτοι. Πώς συμπεριφέρονταν οι γονείς σας στις δύσκολες στιγμές; Σας άκουγαν ή σας περιφρονούσαν; Σας αγκάλιαζαν ή νιώθατε πως σας παραμελούσαν; Όλα αυτά μπορεί να έχουν επηρεάσει το πώς διαχειρίζεστε στο παρόν την οικειότητα, την εμπιστοσύνη και τις συγκρούσεις στις σχέσεις σας με συντρόφους και φίλους.

Το να ανακαλείτε πώς πραγματικά ήταν η παιδική σας ηλικία μπορεί να είναι επώδυνο. Ίσως να μην το σκεφτήκατε ποτέ ιδιαίτερα ή να προτιμήσατε να το διώξετε από τη μνήμη σας. Όμως, η κατανόηση της παιδικής σας ηλικίας μπορεί να σας βοηθήσει καθοριστικά να χτίσετε πιο υγιείς σχέσεις. Όταν ανακαλύπτετε γιατί συμβαίνει κάτι, είναι πολύ πιο εύκολο να δουλέψετε με αυτό.

Τύποι συναισθηματικού δεσμού: Ασφαλής, Αγχώδης, Αποφευκτικός και Αποδιοργανωμένος

Υπάρχουν τέσσερις τύποι δεσμού. Ο τύπος στον οποίο ανήκετε εξαρτάται από από το πώς οι γονείς σας κάλυπταν (ή δεν κάλυπταν) τις ανάγκες σας ως παιδιά.

Ποιες ανάγκες εννοούμε; Σε αυτές περιλαμβάνονται η αγάπη, η ασφάλεια, η προσοχή, η σωματική επαφή, αλλά και η απαραίτητη ανεξαρτησία και ο χώρος για να εξερευνήσετε τον κόσμο. Επιπλέον, η συναισθηματική διαθεσιμότητα των γονιών σας, ο χώρος να εκφράσετε τα συναισθήματά σας, ακόμη και οι βασικές ανάγκες, όπως το τάισμα, ο ύπνος, η υγιεινή ή η ζεστασιά.

Ας ρίξουμε μια ματιά και στους τέσσερις τύπους δεσμού.

1. Ασφαλής συναισθηματικός δεσμός

Ο ασφαλής συναισθηματικός δεσμός αναπτύσσεται στα παιδιά που ένιωσαν αρκετή αγάπη και των οποίων οι γονείς κάλυπταν τις ανάγκες τους. Ή σε άτομα που δούλεψαν πολύ με τον εαυτό τους στη διάρκεια της ζωής τους και κατάφεραν να απελευθερωθούν από την επιρροή των γονιών τους.

Όσοι ανήκουν σε αυτόν τον τύπο συναισθηματικού δεσμού εμπιστεύονται τον σύντροφό τους, έχουν υγιή αυτοεκτίμηση και μπορούν να επικοινωνούν ανοιχτά. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δείχνουν τρυφερότητα και να αποδέχονται την απόρριψη. Συχνά αισθάνονται καλά ακόμη και χωρίς σύντροφο. Προσπαθούν να επιλύουν τις συγκρούσεις ή τη ζήλια μέσα από τον διάλογο.

2. Αγχώδης συναισθηματικός δεσμός

Λαχταράτε την οικειότητα αλλά φοβάστε διαρκώς ότι θα τη χάσετε; Ζητάτε συχνά από τον σύντροφό σας επιβεβαίωση της αγάπης του; Υποφέρετε όταν μένετε χωρίς σύντροφο; Νιώθετε έντονο φόβο απόρριψης και δεν εμπιστεύεστε τον εαυτό σας; Τότε είναι πιθανό να είστε επιρρεπείς στον αγχώδη τύπο συναισθηματικού δεσμού – όσοι ανήκουν σε αυτόν δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους άλλους και συχνά νιώθουν την ανάγκη να ελέγχουν τον σύντροφό τους και να προσκολλώνται πάνω του.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι γονείς τους κάλυπταν τις ανάγκες τους με τρόπο απρόβλεπτο. Κάποιες φορές ήταν ζεστοί και διαθέσιμοι, ενώ άλλες φορές ήταν απόμακροι ή απόντες. Έτσι, το παιδί δεν ήξερε πότε θα πάρει ξανά αγάπη και ασφάλεια.

3. Αποφευκτικός συναισθηματικός δεσμός

Όσοι ανήκουν στον αποφευκτικό τύπο δεσμού δίνουν μεγάλη αξία στην ανεξαρτησία. Συχνά δυσκολεύονται με την εμπιστοσύνη και την εγγύτητα. Όταν νιώθουν απειλή, κλείνονται στον εαυτό τους. Όταν ο σύντροφός τους προσπαθεί να τους γνωρίσει καλύτερα ή να τους βλέπει πιο συχνά, μπορεί να αισθάνονται ότι πνίγονται στη σχέση και ότι τους λείπει ο προσωπικός τους χώρος. Συνήθως δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι χρειάζονται κάποιον, γιατί θεωρούν την εξάρτηση αδυναμία.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι γονείς τους δεν κάλυψαν τις συναισθηματικές τους ανάγκες κατά την παιδική τους ηλικία. Μπορεί να ήταν σωματικά παρόντες και να φρόντιζαν τις βασικές τους ανάγκες, αλλά έλειπε η συναισθηματική σύνδεση. Για παράδειγμα, μπορεί να απαιτούσαν από το παιδί ανεξαρτησία και ησυχία ή να το μάλωναν κάθε φορά που εξέφραζε τα συναισθήματά του γιατί θεωρούνταν αδυναμία. Αντί να το βοηθήσουν να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματά του, τα απέρριπταν.

Το αποτέλεσμα; Ως παιδιά έμαθαν να καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, να μην έχουν επαφή με αυτά και να βασίζονται κυρίως στον εαυτό τους. Μπορεί να συνδέουν την οικειότητα με τον κίνδυνο της απόρριψης ή της έλλειψης αποδοχής και, γι’ αυτό, προτιμούν να την αποφεύγουν στην ενήλικη ζωή τους.

4. Αποδιοργανωμένος συναισθηματικός δεσμός

Ο τελευταίος τύπος συναισθηματικού δεσμού συνδυάζει τον αποφευκτικό και τον αγχώδη δεσμό και εμφανίζεται σε άτομα που βίωσαν σοβαρή παραμέληση ή κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία. Για εκείνα, οι γονείς τους ήταν πηγή τόσο ασφάλειας όσο και φόβου.

Για παράδειγμα, μια μητέρα μπορεί πρώτα να χτυπάει άσχημα το παιδί της, επειδή η συμπεριφορά του αγγίζει το τραυματισμένο κομμάτι της προσωπικότητάς της και δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό της. Στη συνέχεια όμως του ζητά συγγνώμη, το φιλάει, και αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Έτσι, το παιδί δεν μπορεί να δημιουργήσει έναν σταθερό τρόπο για να χτίζει σχέσεις.

Αν σας έχει συμβεί κάτι παρόμοιο, ίσως βρίσκεστε συχνά διχασμένοι ανάμεσα στην αγάπη και τον πανικό μέσα στις σχέσεις σας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ξεσπάσματα ζήλιας, τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε βαθύ πόνο. Μέσα σας επικρατεί χάος, γιατί ενώ λαχταράτε την αγάπη, ταυτόχρονα τη φοβάστε. Φοβάστε την απόρριψη και τη μοναξιά, αλλα την ίδια στιγμή φοβάστε και την οικειότητα και την εγγύτητα.

Τεστ τύπων προσκόλλησης: Μάθετε σε ποιον τύπο προσκόλλησης ανήκετε

Είστε περίεργοι να ανακαλύψετε πώς προσεγγίζετε τις σχέσεις σας; Βρείτε το μέσα από το σύντομο τεστ μας. Χρειάζεστε μόνο λίγα λεπτά και θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα πώς λειτουργείτε μέσα στις σχέσεις.

Μην ανησυχείτε. Ο τύπος της συναισθηματικής σας προσκόλλησης δεν είναι ισόβια ποινή. Μπορείτε να τον δουλέψετε. Ενδέχεται, άλλωστε, να έχουμε έναν τύπο δεσμού στις φιλίες μας και έναν άλλον στις ερωτικές μας σχέσεις. Ή κάποιος τύπος να εμφανίζεται μόνο όταν βρισκόμαστε υπό πίεση. Κάντε το τεστ και μάθετε τα αποτελέσματά σας.

Πώς να δουλέψετε με τον τύπο δεσμού σας ώστε να έχετε πιο ευτυχισμένες σχέσεις

Κάθε συναισθηματικός δεσμός γεννήθηκε μέσα από την προσπάθεια επιβίωσης μέσα στις συνθήκες που είχαν δημιουργήσει οι γονείς σας. Αυτό δεν σας κάνει «κακούς». Όμως μπορεί να σας εξαντλεί περισσότερο απ’ ό,τι σας προστατεύει. Ή να σας οδηγεί σε χαοτικές, αγχώδεις σχέσεις.

Αλλά η παιδική σας ηλικία δεν χρειάζεται να σας επηρεάζει για πάντα. Έχουμε πρακτικές συμβουλές από τους ψυχοθεραπευτές μας που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τον τύπο προσκόλλησής σας και να αρχίσετε, βήμα βήμα, να χτίζετε σχέσεις που σας κάνουν να νιώθετε καλά.

Πώς να δουλέψετε με τον ασφαλή συναισθηματικό δεσμό;

Αν το τεστ σας έδειξε ότι έχετε ασφαλή συναισθηματικό δεσμό, πιθανότατα έχετε μια υγιή σχέση με τον εαυτό σας και τους άλλους. Μπορείτε να εμπιστευτείτε, να ανοιχτείτε, αλλά και να αποδεχτείτε την απόρριψη και γενικότερα να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας. Τι μπορείτε να δουλέψετε στο μέλλον;

1. Εμπιστευτείτε τη διαίσθησή σας όταν κάτι σας κάνει να νιώθετε αβεβαιότητα. Η «πυξίδα των σχέσεών» σας πιθανότατα λειτουργεί. Mην φοβηθείτε να την ακούσετε όταν κάτι σας ενοχλεί στη σχέση σας.
2. Συνεχίστε να δουλεύετε με τον εαυτό σας. Ακόμη και όσοι ανήκουν στον ασφαλή δεσμό μπορεί να παρασυρθούν από τη δυναμική ενός αγχώδους ή αποφευκτικού συντρόφου. Δώστε προσοχή στα συναισθήματά σας και εμπιστευτείτε την κρίση σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποφύγετε πιο δύσκολες στιγμές στο μέλλον.
3. Να είστε υποστηρικτικοί, αλλά όχι εις βάρος του εαυτού σας. Αν βρίσκεστε σε σχέση με κάποιον που έχει πιο ευάλωτο τύπο συναισθηματικού δεσμού, είναι υπέροχο που θέλετε να τον στηρίξετε και να είστε δίπλα του. Να θυμάστε μόνο να προσέχετε να μην χάσετε τον εαυτό σας στην πορεία. Μπορείτε να βάλετε ξεκάθαρα όρια και να πείτε «όχι» όταν χρειάζεται;

Δεν είναι ποτέ πολύ αργά (ούτε πολύ νωρίς) για να αρχίσετε να καλλιεργείτε την αυτοπεποίθηση και την αυτοαγάπη. Ακόμη κι αν πιστεύετε ότι τις έχετε ήδη. Κι αν βρίσκεστε σε σχέση με κάποιο αγχώδες άτομο, το άρθρο μας για τη ζήλια μπορεί να σας βοηθήσει - θα βρείτε συμβουλές για το πώς να δουλέψετε με τη ζήλια του συντρόφου σας.

Πώς να δουλέψετε με τον αγχώδη συναισθηματικό δεσμό;

Ο αγχώδης συναισθηματικός δεσμός συχνά οδηγεί σε ζήλια. Δυσκολεύεστε να εμπιστευτείτε τους άλλους; Νιώθετε συχνά φόβο ότι θα σας εγκαταλείψουν; Η ζωή πιθανότατα σας έχει μάθει ότι η ασφάλεια δεν είναι κάτι δεδομένο. Όμως είναι κάτι στο οποίο μπορείτε να δουλέψετε.

1. Δοκιμάστε να εξασκηθείτε στη διαχείριση της ζήλιας. Το άρθρο μας «Πώς να απαλλαγείτε από τη ζήλια σε μια σχέση» θα σας βοηθήσει. Θα σας δείξουμε μικρά βήματα που μπορείτε να δοκιμάζετε κάθε μέρα, ώστε να πάψετε να περιορίζεστε από τον φόβο της απώλειας του αγαπημένου σας προσώπου.
2. Δουλέψτε πάνω στην αυτοπεποίθηση και την αυτοαγάπη. Σίγουρα αξίζετε την αγάπη, ακριβώς όπως είστε. Μάθετε να πιστεύετε στον εαυτό σας και να μην προσπαθείτε να ευχαριστείτε τους άλλους με κάθε κόστος. Διαβάστε τις συμβουλές των θεραπευτών μας για το πώς να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας και να αγαπήσετε πραγματικά τον εαυτό σας.

Μια υγιής σχέση θα πρέπει να σας κάνει να νιώθετε ασφάλεια. Αν έχετε περάσει τόσα πολλά που δεν ξέρετε καν πώς μοιάζει μια σχέση, διαβάστε τα 5 Χαρακτηριστικά μιας Επιτυχημένης Σχέσης.Η αγάπη, η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη δεν είναι πράγματα που πρέπει να κερδίσετε. Η σχέση με κάποιον που ανταποκρίνεται στα συναισθήματά σας μπορεί να σας βοηθήσει να κινηθείτε προς έναν πιο ασφαλή συναισθηματικό δεσμό.

Πώς να δουλέψετε με τον αποφευκτικό συναισθηματικό δεσμό;

Δίνετε αξία στην ανεξαρτησία σας και προσέχετε με ποιον περνάτε τον πολύτιμο χρόνο σας; Αλλά ίσως, βαθιά μέσα σας, αυτό δεν σας γεμίζει όσο θα θέλατε;

Η ανεξαρτησία σας μπορεί να κρύβει φόβο για την οικειότητα. Ίσως μάθατε ως παιδιά ότι κανείς δεν νοιάζεται για τα συναισθήματά σας, κι έτσι αρχίσατε να τα κρύβετε. Ως ενήλικες, μπορεί να σας είναι δύσκολο να αφήσετε κάποιον να σας πλησιάσει πραγματικά. Δεν θέλετε να ρισκάρετε. Τι μπορείτε να δοκιμάσετε;

1. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που νιώσατε θλίψη, χαρά, θυμό; Παρατηρήστε τις αντιδράσεις του σώματός σας και προσπαθήστε να ονομάσετε τα συναισθήματά σας ή να τα γράψετε σε ένα χαρτί. Μόλις τα παρατηρήσετε, επιτρέψτε στον εαυτό σας να τα βιώσει. Αρχικά, κάντε το ήρεμα όταν είστε μόνοι σας, αν το να ανοιχτείτε μπροστά σε κάποιον άλλον σας φαίνεται τρομακτικό. Το να νιώθετε συναισθήματα δεν είναι αδυναμία, είναι μια φυσική ανθρώπινη αντίδραση. Και ακόμη κι αν τα κρατάτε μέσα σας, θα ξεσπάσουν αργά ή γρήγορα.
2. Εξασκηθείτε στο να ανοίγεστε λίγο κάθε φορά. Δεν χρειάζεται να πείτε τα πάντα από την αρχή. Ξεκινήστε με φράσεις όπως: «Μου είναι δύσκολο να μιλήσω γι’ αυτό, δεν μπορώ να του δώσω όνομα. Μπορείς να μου δώσεις λίγο χρόνο;» Αργότερα, μπορείτε να μοιραστείτε και κάτι ακόμη και να συνεχίσετε με τον δικό σας ρυθμό.
3. Παρατηρήστε πότε «αποσυνδέεστε». Για παράδειγμα, όταν ο σύντροφός σας αρχίζει να μιλά για τη σχέση ή όταν νιώθετε υπερφορτωμένοι - αντί να τρέξετε μακριά, δοκιμάστε να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα. Πάρτε μια ανάσα, προσπαθήστε να εξερευνήσετε τα συναισθήματά σας και να ανακαλύψετε τι πραγματικά σας ενοχλεί. Όταν δώσετε όνομα στην αιτία, αυτή συχνά υποχωρεί. Τότε θα σας είναι πολύ πιο εύκολο να επιστρέψετε και να συνεχίστε την επικοινωνία.

Πώς να δουλέψετε με τον αποδιοργανωμένο συναισθηματικό δεσμό;

Ο αποδιοργανωμένος συναισθηματικός δεσμός μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολος. Συνδυάζει τον αγχώδη και τον αποφευκτικό συναισθηματικό δεσμό. Η επιθυμία για αγάπη, ο πόνος και ο φόβος ενώνονται σε ένα χαοτικό «κοκτέιλ».

Αν νιώθετε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει για εσάς, μην φοβηθείτε να ζητήσετε βοήθεια. Η ψυχοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική σε τέτοιες περιπτώσεις - θα σας βοηθήσει να αφήσετε πίσω σας τη δύσκολη περίοδο και να σταματήσετε να επιτρέπετε στο παρελθόν να επηρεάζει τις σημερινές σας σχέσεις.

Αν δεν νιώθετε ακόμη έτοιμοι να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, δοκιμάστε τις συστάσεις μας για τον αγχώδη και τον αποφευκτικό δεσμό. Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε πότε αντιδράτε αγχωμένα και πότε αποφευκτικά και να δουλέψετε πάνω σε αυτό.

Η ζήλια είναι χαρακτηριστική για τον τύπο προσκόλλησής σας. Αν σας ταλαιπωρεί, εξερευνήστε μεθόδους για να τη διαχειριστείτε. Θα σας βοηθήσουν να «σιγήσετε» τον συναγερμό στο μυαλό σας που προσπαθεί να σας πείσει ότι βρίσκεστε σε κίνδυνο.

Συζητήστε τον συναισθηματικό σας δεσμό στην ψυχοθεραπεία

Οι σχέσεις θα πρέπει να σας κάνουν ευτυχισμένους, όχι να σας ταλαιπωρούν και να σας βαραίνουν. Είναι απολύτως εντάξει να ζητήσετε βοήθεια. Μαζί με έναν ψυχοθεραπευτή θα εξερευνήσετε από πού προέρχονται οι φόβοι σας και σταδιακά θα τους ξεπεράσετε. Αξίζετε μια σχέση που να σας κάνει να νιώθετε πραγματικά καλά.

Στην Hedepy, ανάμεσα σε πολλούς πιστοποιημένους ψυχοθεραπευτές, θα βρείτε σίγουρα τον κατάλληλο για εσάς. Για να κάνουμε την επιλογή σας ακόμα πιο εύκολη, θα σας προτείνουμε τον ιδανικό ψυχολόγο για εσάς, αφού συμπληρώσετε ένα σύντομο ερωτηματολόγιο. Μπορείτε να κάνετε την πρώτη σας συνεδρία μέσα σε λίγες μόνο μέρες.