Η αναγνώριση μιας τοξικής φιλίας μπορεί να μην είναι εύκολη. Συχνά ξεκινάει υπέροχα και νιώθουμε ότι καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον. Ίσως ακόμη και να μεγαλώσαμε μαζί. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αρχίζει να εξελίσσεται προς τη λάθος κατεύθυνση και δεν αισθανόμαστε καλά με το άλλο άτομο.
Μια τοξική φιλία δεν κάνει καλό στον ψυχισμό μας. Μπορεί πραγματικά να καταρρακώσει την αυτοπεποίθησή μας, να απορροφήσει την ενέργειά μας και να μας χειραγωγήσει σε πράγματα που δεν θέλουμε να κάνουμε. Συχνά μάλιστα τόσο συγκεκαλυμμένα που αναζητούμε την αιτία κάπου αλλού.
Πώς μπορείτε να καταλάβετε λοιπόν ότι ένας φίλος/μια φίλη είναι τοξική, ότι η φιλία τους είναι ψεύτικη και κυρίως πώς μπορείτε να τερματίσετε ειρηνικά μια τέτοια φιλία όταν δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο;
Ας ανακαλύψουμε αν η φιλία σας είναι πραγματικά τοξική. Αναγνωρίζετε το φιλικό σας πρόσωπο σε κάποιο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά;
Αντιλαμβάνεται τη δική του γνώμη ως τη μόνη σωστή. Θα σας πείσει γι’ αυτή και απλά θα απορρίψει αυτό που σκέφτεστε εσείς. Ή δεν θα σας αφήσει καν να την εκφράσετε πλήρως. Θα σας δώσει συμβουλές ζωής που δεν σας ενδιαφέρουν και θα αμφισβητήσει αυτό που κάνετε αν δεν ευθυγραμμίζεται με τις δικές του πεποιθήσεις.
Σε μια υγιή φιλία, ο ένας δεν επικρίνει τον άλλον, αντίθετα προσπαθεί να τον βοηθήσει. Για παράδειγμα, αντί να σας πει “Η συνέντευξη σου δεν πήγε καλά; Σου είπα ότι πρέπει να ανανεώσεις το βιογραφικό σου και να φορέσεις κάτι διαφορετικό”, θα σας πει: “Σίγουρα θα πάει καλά την επόμενη φορά. Μπορώ να σε βοηθήσω να προετοιμαστείς; Γιατί δεν αγοράζεις κάτι για τον εαυτό σου που θα σε κάνει να νιώσεις μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση; Μπορούμε να δούμε μαζί και το βιογραφικό σου για να το τελειοποιήσουμε!”. Θα σας μιλάει πάντα με τρόπο που δεν θα σας πληγώνει και δεν θα προσπαθεί να σας αλλάξει.
Ίσως δεν έχετε πάντα τον χρόνο να απαντάτε γρήγορα στα μηνύματα και στις κλήσεις του και μετά από λίγη ώρα δέχεστε μια επίπληξη με τη μορφή μηνύματος που λέει: "Πάλι με αγνοείς;" ή "Εντάξει, δεν χρειάζεται να απαντήσεις" και ούτω καθεξής. Όταν το άλλο άτομο θέλει να σας προκαλέσει αισθήματα ενοχής ή φόβου, πρόκειται για συναισθηματικό εκβιασμό.
Δεν αντέχει τη σκέψη ότι υστερεί σε κάτι σε σχέση με εσάς. Αν πετύχετε κάτι ή αγοράσετε κάτι, πρέπει να κάνει αμέσως το ίδιο. Στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί να αφορά και τις ρομαντικές σας σχέσεις. Για παράδειγμα, όταν κάποιος σας δείχνει συμπάθεια, το φιλικό σας πρόσωπο αρχίζει να φλερτάρει μαζί του/της ή να σας κοροϊδεύει. Aκούγεται σαν κάτι βγαλμένο από σχολική ταινία, αλλά πραγματικά συμβαίνει και μεταξύ ενηλίκων.
Αν εκείνο έχει κάποιο πρόβλημα, σας τηλεφωνεί αμέσως για να το συζητήσετε ή να βοηθήσετε να βρεθεί άμεσα μια λύση. Αλλά υποβαθμίζει τα δικά σας προβλήματά σας και προσπαθεί να σας αποσπάσει την προσοχή από αυτά. Δεν σας αφήνει να μιλήσετε ή σας λέει ότι δεν έχει χρόνο (και πάντα θα έχει μια καλή δικαιολογία).
Μια υγιής δόση ζήλιας δεν είναι κακή, αλλά οι αληθινοί φίλοι θέλουν να σας δουν να επιτυγχάνετε και χαίρονται μαζί σας για τις επιτυχίες σας. Μερικές φορές αυτό φαίνεται να ισχύει ακόμη και στις τοξικές φιλίες, αλλά προσέξτε πολύ τις φράσεις που μπορεί να ακολουθήσουν, όπως για παράδειγμα: “Εγώ δεν θα ήθελα καν μια προαγωγή αυτή τη στιγμή. Νιώθω πολύ καλά εδώ που είμαι.”
Συνεχίζετε να δίνετε αλλά δεν παίρνετε τίποτα. Η ισορροπία είναι σημαντική στη φιλία. Τη μια φορά θα βοηθήσετε εσείς με τη μετακόμιση και την επόμενη φορά θα σας βοηθήσει ο φίλος ή η φίλη σας. Οι αληθινοί φίλοι δεν προγραμματίζουν κάτι άλλο τη μέρα που ξέρουν ότι τους χρειάζεστε. Και δεν χρειάζεται να τους το ζητήσετε καν.
Τοξική συμπεριφορά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το άλλο άτομο θέλει να σας βλάψει. Μπορεί απλά να σας συμπεριφέρεται με τον τρόπο που έχει δει στο σπίτι του και ο οποίος του φαίνεται φυσιολογικός.
Μερικές φορές μπορεί να αισθανόμαστε ότι ένα άτομο είναι τοξικό επειδή είναι συνεχώς αρνητικό. Βλέπει τα πράγματα “άσπρα” ή “μαύρα”, παραπονιέται ή κουτσομπολεύει συνεχώς. Εξάλλου, δεν νιώθουμε καλά στην παρουσία τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το συγκεκριμένο άτομο είναι κακό ή ότι δεν νοιάζεται για εμάς. Μπορεί να είναι παγιδευμένο σε έναν κύκλο παλιών πεποιθήσεων και στερεοτύπων, από τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει.
Αν εκτιμάτε τη φιλία σας μαζί του, αποφύγετε την αρνητική προσέγγιση. Αντίθετα, προσπαθήστε να εμπνεύσετε με τη θετική σας στάση. Ρωτήστε το γιατί κάνει αυτές τις σκέψεις, τι το παρακινεί να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο και τι το απασχολεί. Προσπαθήστε, για παράδειγμα, να προτείνετε επαγγελματική βοήθεια, αν αξίζει τον κόπο. Το coaching είναι εξαιρετικό για την αλλαγή της νοοτροπίας κάποιου, και η ψυχοθεραπεία είναι πολύ βοηθητική για όσους θέλουν να δουλέψουν βαθύτερα κάποια τραύματά τους.
Προσπαθήσατε αλλά ή βοήθεια που προσφέρατε δεν άλλαξε κάτι; Δεν μπορείτε να αναγκάσετε κανέναν να αλλάξει. Αν έχετε αποφασίσει να τερματίσετε τη φιλία σας, η ειλικρίνεια είναι πάντα η καλύτερη επιλογή. Ίσως υπάρχει ακόμη περιθώριο να σώσετε τη φιλία αυτή και αν εξηγήσετε τι ακριβώς σας ενοχλεί, ο φίλος ή η φίλη σας μπορεί να καταλάβει και να προσπαθήσει να αλλάξεο. Μερικές φορές ακόμα και εμείς οι ίδιοι δεν γνωρίζουμε τα όριά μας, με αποτέλεσμα να συντηρούμε καταστάσεις που δεν μας εκφράζουν για πολύ καιρό.
Μην κατηγορείτε, όμως, τον εαυτό σας για το τέλος της φιλίας. Οι μακροχρόνιες τοξικές σχέσεις μπορεί πραγματικά να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική μας υγεία. Πρέπει να προστατεύσετε τον εαυτό σας από αυτές. Αυτά τα τέσσερα βήματα θα σας βοηθήσουν να τερματίσετε τη φιλία σας με καθαρή συνείδηση:
κάντε ένα βήμα πίσω και σκεφτείτε ποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές είναι τοξικές και επιβλαβείς για εσάς. Αυτό θα σας βοηθήσει να καταλάβετε γιατί πρέπει να τερματίσετε τη φιλία και να το εξηγήσετε στον φίλο ή στη φίλη σας.
να είστε ειλικρινείς σχετικά με το ποια συγκεκριμένη συμπεριφορά σας ενοχλεί και γιατί δεν θέλετε πλέον να την ανεχθείτε. Αντί να κατηγορήσετε, εκφράστε τα δικά σας συναισθήματα. Θέστε σαφή όρια που θα πρέπει να ακολουθήσει ο φίλος ή η φίλη σας αν θέλει να διατηρήσετε τη φιλία.
δώστε και στους δύο σας λίγο χρόνο να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας και να προβληματιστείτε πάνω στην όλη συζήτηση.
αν η συζήτηση δεν πήγε καλά, η προφανής λύση είναι να τερματίσετε την τοξική φιλία. Ίσως όμως ο φίλος ή η φίλη σας να μην είχε καν συνειδητοποιήσει τι σας προβλημάτιζε και να θέλει να δουλέψει πάνω στον εαυτό του. Η απόφαση για το αν θα δώσετε στη φιλία άλλη μια ευκαιρία εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς.
Ο χειρισμός μιας τοξικής φιλίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αν φοβάστε να διακόψετε τη φιλία, αν έχετε προσπαθήσει χωρίς αποτέλεσμα ή αν δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε την απώλεια μιας φιλίας, δεν χρειάζεται να το αντιμετωπίσετε μόνοι. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τις αντιξοότηες, να ανακαλύψετε γιατί προσελκύετε ανθρώπους με τέτοιες συμπεριφορές στη ζωή σας και να θέσετε υγιή όρια για να βελτιώσετε τις υπόλοιπες σχέσεις σας.
Στην Hedepy μπορείτε να ξεκινήσετε online συνεδρίες ψυχοθεραπείας. Διαθέτουμε πάνω από 45 πιστοποιημένους θεραπευτές στην ομάδα μας. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να συμπληρώσετες ένα σύντομο ερωτηματολόγιο και εμείς θα σας προτείνουμε τους τρεις πιο κατάλληλους θεραπευτές για εσάς.