Πώς να Αναγνωρίσετε μια Τοξική Σχέση και Πώς να Φύγετε απ' Αυτήν

Τι είναι μια τοξική σχέση;

Θα μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε το «τοξική» με «μη υγιής» ή «δυσλειτουργική». Μια τοξική σχέση χαρακτηρίζεται από πολλά αρνητικά συναισθήματα, συγκρούσεις και καταστροφικά πρότυπα συμπεριφοράς, όπως χειραγώγηση, ταπείνωση, ανταγωνισμό και έλεγχο. Οι αρνητικές στιγμές υπερτερούν των θετικών και η σχέση μοιάζει να απορροφά όλη την ενέργειά σας. Δεν μπορείτε να χαλαρώσετε εντελώς όταν είστε μαζί με τον σύντροφό σας. Μια τοξική σχέση μπορεί να κλονίσει την αυτοεκτίμησή σας και να αφήσει βαθιά τραύματα.

Η ψυχολόγος και συγγραφέας Dr. Lillian Glass στο βιβλίο της Τοξικοί Άνθρωποι περιγράφει την τοξική σχέση ως «οποιαδήποτε σχέση μεταξύ ανθρώπων που δεν υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον, υπάρχει διαμάχη, ο ένας επιδιώκει να υπονομεύσει τον άλλο, υπάρχει ανταγωνισμός, υπάρχει έλλειψη σεβασμού και έλλειψη συνοχής».

Πώς να αναγνωρίσετε μια τοξική σχέση: τα κύρια σημάδια

Όταν κάποιος είναι τοξικός στον χώρο εργασίας, είναι εύκολο να το δούμε. Όταν, όμως, πρόκειται για τον σύντροφό μας, μπαίνει στη μέση η αγάπη και συνήθως θολώνει τα πάντα.

Τα σημάδια μιας τοξικής σχέσης μπορεί να είναι τα εξής:

• χειραγώγηση
• έλεγχος
• έλλειψη εμπιστοσύνης
• εκβιασμός
• ταπείνωση
• ανταγωνισμός
• συνεχείς κατηγορίες
• υπερβολική κριτική, χωρίς ευαισθησία προς τα αισθήματα του συντρόφου που τη δέχεται
• προσβολές και αδιαφορία ή παραμέληση
• κατάχρηση συναισθημάτων και ευαισθησιών

Το πραγματικό, όμως, πρόβλημα είναι ότι μετά από χρόνια σε μια τοξική σχέση, συνηθίζουμε εύκολα αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Δεν είναι πλέον κάτι που μας ξενίζει, έχει γίνει φυσιολογική για εμάς.

Αν αναρωτιέστε, λοιπόν, αν η σχέση σας είναι τοξική, μπορείτε να το διαπιστώσετε με ένα σύντομο τεστ. Απαντήστε σε αυτές τις 10 ερωτήσεις με ειλικρίνεια:

• Ο σύντροφός σας κατηγορεί συνεχώς εσάς για τα πάντα και δεν παραδέχεται ποτέ τα δικά του λάθη ή το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί;
• Αισθάνεστε εξαντλημένοι από τη σχέση, αντί να είστε ικανοποιημένοι και γεμάτοι ενέργεια;
• Μήπως ο σύντροφός σας σας επικρίνει συχνά και με τρόπο που σας πληγώνει;
• Υποτιμά ο σύντροφός σας τα συναισθήματα και τις απόψεις σας; Μήπως φοβάστε να τα εκφράσετε, επειδή περιμένετε ότι αυτό θα προκαλέσει αρνητική αντίδραση;
• Έχετε αφήσει τους προσωπικούς σας στόχους, τα χόμπι σας ή ακόμη και τις φιλίες σας για χάρη της σχέσης;
• Νιώθετε ότι έχει μειωθεί η αυτοεκτίμησή σας από τότε που ξεκινήσατε αυτή τη σχέση;
• Είστε ανήσυχοι όταν είναι κοντά σας ο σύντροφός σας και δεν μπορείτε να χαλαρώσετε εντελώς στην παρουσία του;
• Ο σύντροφός σας προσβάλλεται και δεν θέλει να σας μιλήσει με ηρεμία, ειλικρίνεια και χωρίς κατηγορίες; Ή μήπως ισχυρίζεται ότι μόνο εσείς έχετε το φταίξιμο;
• Εκτονώνει ο σύντροφός σας τον θυμό του πάνω σας με οποιονδήποτε τρόπο;
• Προσπαθεί ο σύντροφός σας να σας ελέγξει και σας υποδεικνύει πότε και τι να κάνετε ή ποιον να δείτε;

Κι όμως δεν θέλω να χωρίσω. Μπορεί να σωθεί μια τοξική σχέση;

Ξέρετε ήδη ότι βρίσκεστε σε μια τοξική σχέση, αλλά θα θέλατε να τη σώσετε; Είναι κάτι που μπορεί να γίνει, αλλά η προσπάθεια πρέπει να είναι αμοιβαία. Δυστυχώς, δεν μπορείτε να αλλάξετε εσείς τον σύντροφό σας. Πρέπει και οι δύο να παραδεχτείτε ότι υπάρχει πρόβλημα και να δουλέψετε από κοινού πάνω στη σχέση. Χρειάζεται να αναγνωρίσετε τα λάθη σας, να είστε πραγματικά ειλικρινείς με τον εαυτό σας και ιδανικά να ζητήστε επαγγελματική βοήθεια. Η θεραπεία ζεύγους θα σας δώσει μια αντικειμενική εικόνα και θα σας βοηθήσει να βρείτε την αρμονία στη σχέση σας. Στην Hedepy μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε 40 επαληθευμένους και άρτια καταρτισμένους ψυχολόγους-ψυχοθεραπευτές και να ξεκινήσετε συνεδρίες από οπουδήποτε.

Πότε είναι ώρα να αφήσω μια σχέση;

Μόνο η ανοιχτή επικοινωνία μπορεί να σας δείξει αν η σχέση μπορεί να σωθεί ή αν ήρθε η ώρα να την αφήσετε. Θα χρειαστεί να κάνετε μια συζήτηση από καρδιάς με τον σύντροφό σας.

Προσπαθήστε όμως να μην κατηγορήσετε τον σύντροφό σας. Μιλήστε μόνο για τα δικά σας συναισθήματα και τις δικές σας ανάγκες. Σκεφτείτε ποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές σας πληγώνουν, καθώς και συγκεκριμένα παραδείγματα που μπορείτε να αναφέρετε για να κάνετε σαφές τι εννοείτε.

Και αν η συζήτηση δεν πάει καλά παρόλο που προσπαθήσατε; Αν ο σύντροφός σας σας κατηγορεί, υποτιμά τα συναισθήματά σας ή δεν θέλει καν να σας μιλήσει, τότε τα σημάδια είναι ξεκάθαρα. Σίγουρα θα πονέσει, αλλά μια τοξική σχέση θα σας κατέστρεφε ψυχολογικά με την πάροδο του χρόνου.

Μην αφήσετε τον σύντροφό σας να σας πείσει ότι απλώς αυταπατάστε ή ότι φταίτε εσείς. Αυτή είναι μόνο μία από τις τεχνικές χειραγώγησης, το λεγόμενο gaslighting. Τα συναισθήματά σας έχουν σημασία, είτε φαίνονται σωστά και λογικά σε κάποιον άλλο είτε όχι. Αξίζετε σεβασμό και αγάπη.

Πώς να φύγετε από μια σχέση με ένα τοξικό άτομο;

Θα θέλαμε πολύ να σας δώσουμε έναν οδηγό γενικού χαρακτήρα για το πώς να αφήσετε μια τοξική σχέση. Αλλά κάθε σχέση είναι διαφορετική και έχει πολλές πτυχές. Η αλήθεια είναι ότι ο χωρισμός είναι συχνά δύσκολος, επειδή σε μια τοξική σχέση συνήθως μόνο το ένα άτομο θέλει να χωρίσει.

Αυτά είναι, όμως, τα βασικά βήματα που είναι καλό να κάνετε σε κάθε περίπτωση:

• Πάρτε την οριστική απόφαση να αλλάξετε: Παραδεχτείτε ότι η σχέση σας δεν λειτουργεί και ότι έχετε κάνει ό,τι μπορείτε. Χρειάζεται να φύγετε για το δικό σας καλό.
• Δημιουργήστε ένα δίκτυο υποστήριξης: Ενημερώστε την οικογένειά και τους στενούς σας φίλους για την απόφασή σας και ζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό. Μην μένετε μόνοι.
• Προετοιμάστε ένα πλάνο δράσης: Βρείτε ένα χώρο να μείνετε, αποφασίστε τι θα κάνετε με τη φροντίδα των παιδιών ή με τα κοινά σας πράγματα. Σκεφτείτε μια λύση από πριν, ώστε τίποτα να μην σας αναγκάσει να πισωγυρίσετε.
• Προστατέψτε τον εαυτό σας από μια πιθανή αντίδραση: Ο σύντροφός σας μπορεί να προσπαθήσει να σας μεταπείσει, να σας χειραγωγήσει, να ξεσπάσει τον θυμό του πάνω σας. Σκεφτείτε τι θα κάνατε εσείς σε μια ανάλογη περίπτωση.

Το να φύγουμε από μια τοξική σχέση μπορεί να είναι πολύ δύσκολο και να αφήσει συναισθηματικά σημάδια. Μη διστάσετε να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, ώστε να έχετε πραγματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια μιας τόσο δύσκολης περιόδου. Ο θεραπευτής θα σας βοηθήσει να ξεκαθαρίσετε τις σκέψεις σας και να βρείτε τη δύναμη να κάνετε ένα τόσο σημαντικό βήμα στη ζωή σας. Θα είναι δίπλα σας για να μπορέσετε να ξεπεράσετε αυτή τη δύσκολη στιγμή.

Συμπληρώστε το ερωτηματολόγιό μας διάρκειας 5 λεπτών και, με βάση το αποτέλεσμα, θα σας προτείνουμε τον πιο κατάλληλο θεραπευτή για εσάς. Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού με χρόνο αναμονής μόνο λίγες μέρες.