ΔΕΠΥ

Τι είναι η ΔΕΠΥ;

Η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) είναι ένα νευροαναπτυξιακό σύνδρομο που προκαλείται από τη δυσλειτουργία περιοχών του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση και εστίαση της προσοχής, τον σχεδιασμό, την πρόβλεψη και τον αυτοέλεγχο. Πρόκειται για μια έμφυτη κατάσταση, με τα συμπτώματά της να εμφανίζονται από την παιδική ηλικία. Καθώς ο εγκέφαλος ωριμάζει, η ΔΕΠΥ μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα, και έως και οι μισοί από τους διαγνωσμένους με τη διαταραχή στην παιδική ηλικία είναι ασυμπτωματικοί ως ενήλικες.

Ποιες είναι οι εκδηλώσεις της ΔΕΠΥ στα παιδιά; Και πώς εκδηλώνεται στην ενήλικη ζωή;

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) στα παιδιά εκδηλώνεται με την τάση του παιδιού να αλλάζει δραστηριότητες γρήγορα, την αδυναμία να καθίσει ήρεμο, τη διακοπή των άλλων στη συζήτηση ή την παραγωγή διάφορων ήχων χωρίς να το αντιλαμβάνεται. Τα υπερκινητικά συμπτώματα της ΔΕΠΥ τείνουν να μειώνονται σταδιακά με την ηλικία. Στους ενήλικες, η ΔΕΠΥ εκδηλώνεται περισσότερο ως εσωτερική ανησυχία, βιασύνη στην επικοινωνία, φτωχότερος έλεγχος συναισθημάτων ή χαμηλότερα επίπεδα ανεκτικότητας στην απογοήτευση.

Τα ελλείμματα προσοχής στους ενήλικες οδηγούν συχνά σε δυσκολίες στον προγραμματισμό και την οργάνωση του χρόνου, όπως προβλήματα με την ολοκλήρωση εργασιών ή την έγκαιρη προσέλευση. Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσουν ξεχαστικότητα ή μειωμένη ικανότητα κατανόησης όσων λέει ο συνομιλητής. Αυτές οι συμπεριφορές συχνά παρερμηνεύονται από τους γύρω ως αυθάδεια στα παιδιά ή αλαζονεία στους ενήλικες.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω αξιόπιστα τη ΔΕΠΥ σε ένα παιδί και σε έναν ενήλικα;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιο απλό και αξιόπιστο τεστ για τη διάγνωση της ΔΕΠΥ. Η τελική διάγνωση βασίζεται σε μια σειρά εξετάσεων, που συχνά περιλαμβάνουν μία διαγνωστική συνέντευξη, κλίμακες αυτοαξιολόγησης, ερωτηματολόγια ή νευροψυχολογικά τεστ. Είναι επίσης απαραίτητο να αποκλειστούν άλλες παθήσεις, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί η βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή, εάν χρειαστεί. Η διάγνωση γίνεται από ψυχίατρο ή παιδοψυχίατρο.

Πώς αντιμετωπίζεται η ΔΕΠΥ;

Η θεραπεία της ΔΕΠΥ επικεντρώνεται ουσιαστικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμη φάρμακο που θεραπεύει τη διαταραχή. Η πρόοδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ίδιο το άτομο ή, στην περίπτωση των παιδιών, από τη βούληση και την αποφασιστικότητα των γονέων.

Το πρώτο βήμα είναι η προσαρμογή της ανατροφής και της εκπαίδευσης των παιδιών. Οι γονείς καλούνται να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στο πρόγραμμα και τις δραστηριότητες του παιδιού, βοηθώντας το με σωστά κίνητρα και κατάλληλο έπαινο. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην αυτοεκτίμησή τους και συχνά δέχονται περισσότερη κριτική λόγω της διαταραχής τους, κάτι που μπορεί να τα κάνει να νιώθουν ανεπαρκή.

Για τους ενήλικες, η οργάνωση του εργασιακού περιβάλλοντος παίζει σημαντικό ρόλο. Η δημιουργία ρουτινών και η διατήρηση της συνέπειας μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Εξίσου σημαντική είναι η ψυχοθεραπεία, ειδικότερα η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT). Η φαρμακευτική αγωγή που συνταγογραφείται από τον θεράποντα ψυχίατρο έχει επίσης υποστηρικτικό ρόλο στη θεραπεία.

Πώς μπορεί να με βοηθήσει η ψυχοθεραπεία στην αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ;

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι μια από τις αποδεδειγμένα αποτελεσματικές μεθόδους στη θεραπεία της ΔΕΠΥ. Βοηθά τον θεραπευόμενο να κατανοήσει τους τρόπους σκέψης του, οι οποίοι συχνά, λόγω της έντασης και της ακαταστασίας τους, δυσκολεύουν τη ζωή του. Μέσα από τη διαδικασία, οι δυσλειτουργικές πεποιθήσεις αντικαθίστανται σταδιακά με νέες, πιο υγιείς, οδηγώντας σε αλλαγή συμπεριφοράς.

Για παράδειγμα, σε μια αγχωτική κατάσταση, αντί για σύγχυση, το άτομο μπορεί να μάθει να επιβραδύνει συνειδητά τον γρήγορο ρυθμό σκέψης του, εστιάζοντας σε μία λύση τη φορά. Αυτό όχι μόνο μειώνει σημαντικά την συναισθηματική ένταση και τον χρόνο που σπαταλάται, αλλά ενισχύει και το αίσθημα προσωπικής ικανότητας.

Εκτός από τη CBT, υπάρχουν και άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής ενός ατόμου με ΔΕΠΥ. Αυτές περιλαμβάνουν την εκπαίδευση στις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες, την εργασία πάνω στην αυτοαποδοχή και την αυτοπεποίθηση, καθώς και την αναγνώριση των θετικών πτυχών που μπορεί να φέρει η ΔΕΠΥ στη ζωή, όπως η δημιουργικότητα, η ικανότητα βαθιάς συγκέντρωσης ή η γρήγορη σκέψη.

Πώς μπορεί η online ψυχοθεραπεία να με βοηθήσει με τη ΔΕΠΥ;

Ένας online ψυχοθεραπευτής μπορεί να λειτουργήσει και ως coach, βοηθώντας σας να δημιουργήσετε και να τηρήσετε τη ρουτίνα σας. Η τακτικότητα και η οργάνωση είναι τα «κλειδιά» για να βάλουμε τάξη στο χάος που συχνά δυσκολεύει την καθημερινότητά μας.

Ίσως είστε γονέας ενός παιδιού με ΔΕΠΥ και αναζητάτε στήριξη, κατανόηση ή πληροφορίες που θα διευκολύνουν τη φροντίδα του. Μέσα από online συνεδρίες, μπορείτε να συνδεθείτε με έναν ειδικό για να συζητήσετε το θέμα που σας απασχολεί, χωρίς να χρειαστεί να βγείτε από το σπίτι σας ή να περιμένετε για ραντεβού.

Κάντε το Τεστ για ΔΕΠΥ

Το παρακάτω ερωτηματολόγιο μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πρώτο βήμα για να αναγνωρίσετε τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ στους ενήλικες. Απαντήστε σε μόλις 6 ερωτήσεις και λάβετε μια αρχική εκτίμηση που μπορείτε να συζητήσετε με τον θεραπευτή σας για να καθορίσετε τα επόμενα βήματα.